dinsdag 24 juli 2012

VERBORGEN HANDELINGEN in Zonnebloem op 6 en 12 juli 2012

Hermine, vrijwilligster in Zonnebloem, vertelt:

Met de bewoners van het woonzorgcentrum Zonnebloem realiseerden we het project “Verborgen handelingen” met als inspiratiebron het werk van Michaël Borremans.
Als start van het project werden de bewoners uitgenodigd voor een boeiende voorstelling van TRACK in Gent, en werd het project ‘Verborgen Handelingen’ voorgesteld.

Tijdens ‘Verborgen Handelingen' haalden we handelingen of klusjes die mensen vroeger zo vaak deden terug boven. Veel handelingen zijn immers uit de mode geraakt, of zijn voor de bewoners om een of andere reden nog moeilijk uit te voeren. Dit wilden we terug tot leven wekken, de voorwerpen opdiepen en ook de bijhorende verhalen. Deze (lang vergeten) handelingen werden tenslotte vereeuwigd tijdens een fotoshoot met fotografe Delphine Lebon.

Voor ons project was het nodig om uitgebreid kennis te maken met de bewoners. We gingen bij hen langs en peilden via gesprekken naar hun verhalen, hun leven. Op die manier kwamen een aantal objecten ter sprake waarmee men vroeger activiteiten uitvoerde, objecten die nu niet meer bestaan of die door machines worden overgenomen. Bijvoorbeeld een tafelborsteltje in plaats van de huidige kruimeldief. Of een broodmes om dagelijks de boterhammen mee te snijden. Of…

Hier volgt een samenvatting van die verhalen, met daarbij een portretreeks van enkele van de geïnterviewde bewoners.

Fernande, 89 jaar: “Ik ben geboren aan de voet van ’t Belfort, in de winkel van mijn ouders. Den oorlog heeft alles vernietigd…
Ik was een echte jongen. Kendegij één meiske dat toen uurwerken kon repareren? Ik dus wel… En nu draag ik niet eens meer een uurwerk …”

Jeanette, 80 jaar en echtgenoot Julien, 85 jaar: “We waren beiden textielarbeiders. We hadden veertien dagen congé, dan gingen we naar de Gentse Feesten. Later hadden we een caravan in Wenduine.” Jeanette draaide de sigaretten voor haar man. Met een plastieken toestelletje. Toen de sigaretten 20 Belgische frank per pakske kosten, is ze begonnen met zelf de sigaretten voor haar man te draaien. Met filter.


Jozefien, 87 jaar: 
“Toen ik exact 9 maanden getrouwd was, werd mijn tweeling geboren. Dag op dag. Ik heb in een katoenfabriek gewerkt, op de spinmolens. Heel de dag heen en weer lopen, acht uur lang.
Ik fietste elke dag naar de Muide, de ene week moest ik om 5 uur beginnen, de andere week was ik om 21.30 klaar met werken.”

Julien, 80 jaar: 
“Wij moesten alles zelf maken. Aardappelbloem kochten we niet in pakskes, we maakten dat zelf. We namen de platte kant van een blikken doos en klopten er met een nagel een aantal gaten in. De achterkant werd dan als rasp gebruikt om aardappelen te raspen. Een heel werk en bovendien moest je goed opletten om je vingers niet te kwetsen aan de scherpe kantjes…”
Lieve, 88 jaar: 
“Ik ben tot mijn 18 jaar naar het pensionaat gegaan. Ik hielp daarna mijn vader in de beenhouwerij. Ik kon koteletten snijden als ’n echte beenhouwer. Zelf was ik graag kleermaakster geworden, ik maakte al mijn kleren zelf. Ik maakte als hobby beeldjes met zoutdeeg. Na het bakken beschilderde ik ze.”


Lisette:
“Ik maakte al mijn kleren zelf. Voor mijn huwelijk werkte ik bij de Kredietbank, daarna in het kaderbedrijf van mijn man. We hadden veel werk, soms tot twee uur ’s nachts. Een handig dingetje van vroeger vond ik de tafelborstel. Met een klein handborsteltje en bijpassend blik  veegde ik mijn tafellaken schoon. Even handig als de kruimeldief…”














Margriet, 89 jaar:
“Met mijn vijf kinderen trad ik op voor zieken, gehandicapten en mensen op leeftijd. Daarna ben ik bij de opera gaan zingen. Ik zal es een stukske zingen… Uit de opera van Puccini…”







Yvonne, 84 jaar:
“Als kind ging ik graag naar school. Ik wou regentes worden. Als je me vraagt wat ik heb gedaan vroeger, zeg ik: niets! De oorlog heeft alles verwoest. De brug naar de normaalschool waar ik naartoe wou gaan. Mijn buurt. Toen zijn we verhuisd naar Ledeberg. Daar was er weer een bombardement. We konden opnieuw niet meer naar school. We hadden evenveel dromen als jullie…”




Yvonne, 93 jaar:
“Wij waren thuis met zeventien kinderen. Vanaf mijn twaalf jaar ging ik werken. We wisten niet beter. Het wassen met de hand, dat was een karwei… In een teil met een plank en daarop met een borstel de was schuren tot de vlekken eruit waren. Als je op de buiten woonde, kon je de was laten bleken op ’t gras om de plekken eruit te krijgen, in ’t stad moest je wassen, wassen en nog es wassen…”



Georgette, 84 jaar:
“Bij mij stonden er altijd drie strijkijzers op de kachel: één waar ik direct mee aan de slag kon en twee als reserve. Die stonden te warmen tegen dat  het eerste ijzer koud werd. We spuugden op het ijzer en als ons speeksel mooi parelde op het ijzer, wisten we dat het heet genoeg was. “


Hermine Vanloosveldt

DE VLUCHT ‘getekend’ in De Vijvers op 13 en 14 juli 2012


In de inkomhal van De Vijvers werkt Sven aan zijn muurtekening in houtskool, gebaseerd op de gesprekken met de bewoners tijdens ‘De Vlucht’.  De bewoners maken tegelijk hun eigen versie, eveneens in houtskool maar in een iets kleiner formaat. 




















maandag 9 juli 2012

DE VLUCHT in De Vijvers op 6 juli 2012


 
De bewoners van de Vijvers in Ledeberg werken met Sven Verhaeghe rond natuur en vergankelijkheid. Dit project verwijst naar het kunstwerk van Elmgreen en Dragset, dat bestaat uit een glazen vitrinekastje, waarin vergulde blaadjes liggen uitgestald. Sven Verhaeghe geeft het project de titel “A hole to Andromeda”: “De idee dat het licht dat wij nu van het sterrenstelsel Andromeda zien, al even lang onderweg is als de menselijke soort, maakt Andromeda voor mij niet alleen symbool van het onderweg zijn en sporen na laten, maar van de geschiedenis van de mens. Naast een documentaire over gesprekken en activiteiten hierover, zal Sven een tekening maken waarin de elementen die de bewoners naar voren brachten, zijn verwerkt. Als een tastbare herinnering.”

 Verslag DE VLUCHT in de Vijvers op 6 juli 2012 door Sylvie:

Op vrijdag 6 juli speelden de bewoners van woonzorgcentrum De Vijvers  in Ledeberg de hoofdrol in een kortfilm. Kunstenaar Sven Verhaeghe maakte er in het kader van TRACK een documentaire over het leven in een woonzorgcentrum. Mariëlla en Sylvie (mezelf) assisteerden gedurende dat ganse weekend.
Het woonzorgcentrum is gelegen nabij een groot stadspark, dat echter onbereikbaar is voor de bewoners. De kunstenaar vond het heel vreemd dat het park afgescheiden was van het woonzorgcentrum en ging met dit idee aan de slag.

Met de hulp van een bewoner werd een gat in de omheining geknipt. Een paar bewoners keken geamuseerd toe en vonden het best wel spannend. Toen het gat groot genoeg was, konden zij door deze speciale doorgang een bezoekje brengen aan het park. De vlucht naar de natuur was geslaagd!
Op zaterdag 7 juli volgde het tweede deel van de opnames voor de kortfilm. In het park werden verschillende activiteiten georganiseerd: papieren bootjes werden te water gelaten in de vijver, met wol liet men ‘sporen’ na in het park en er werden krijttekeningen gemaakt op de bomen. De bewoners genoten er met volle teugen van.
Graag wil ik de bewoners en de medewerkers van OCMW De Vijvers nog eens hartelijk bedanken voor deze prachtige ervaring. Hun enthousiasme en inzet waren hartverwarmend!

Sylvie Van Hulle – vrijwilligster voor KUNSTWERK(t) voor ‘TRACK in Residence’